Γιατρέ μου θέλω να τρέξω, να χορέψω, να ζήσω έντονα, αλλά πονάνε τα γόνατα μου...

Hello Helioloustes..Μία Φιλενάδα μου καλή, γνώρισε πρόσφατα ένα μικρότερο... από εκείνη άντρα.... και καταλαβαίνετε... να μην τα πολυλογώ η σχέση προχώρησε και είναι μαζί εδώ και τέσσερις



Άννα Λεντή

Ορθοπαιδικός χειρουργός

Μετεκπεδευθείσα στην Μεγάλη Βρετανία

Συνεργάτης του Ιατρικού κέντρου Αθηνών .

 



μήνες... Το παράπονο και ο φόβος της όμως είναι όπως μου είπε μεταξύ αστείου και σοβαρού πως τρέμει την ημέρα πότε θα της ζητήσει να κάνει την Τζέϊν και να κρεμαστεί από τον πολυέλαιο... γιατί πονάνε τα γόνατα της... Αγαπημένες μου Helioloustes Μην σκιάζεστε... αν πονάνε τα γόνατά σας κατά πάσα πιθανότητα έχετε μηνίσκο ή δεν έχετε τίποτα... εξαρτάται από τον πόνο από την ένταση και από την συχνότητα που "χτυπάει". Η διακεκριμένη χειρουργός ορθοπεδικός Άννα Λεντή μας μίλησε για όλα όσα πρέπει να μάθουμε για τους πόνους στα γόνατα.



Η χειρουργός ορθοπεδικός Άννα Λεντή... έγραψε...

                                     

 
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις ασθενών τόσο αθλητών όσο και απλών ανθρώπων που επισκέπτονται τον ορθοπαιδικό αιτιώμενοι  πόνο ή ενόχληση στο γόνατο . Ένα μεγάλο ποσοστό αυτών διαπιστώνεται ότι πάσχει από ρήξη μηνίσκου μια και η κάκωση αυτή θεωρείται  από τις πιο συχνές αιτίες πόνου στο γόνατο . Αποτελεί όμως συχνά και τυχαίο εύρημα σε μαγνητική τομογραφία στην οποία υποβάλλεται ο ασθενής για άλλους λόγους και δεν αντιπροσωπεύει  απαραίτητα την αιτία του πόνου του. 

Τι ακριβώς είναι ο μηνίσκος και ποιά η λειτουργία του  ?
Ο μηνίσκος είναι ένας ινοχόνδρινος δίσκος στην άρθρωση του γόνατος . Ο ρόλος του είναι πολύ σημαντικός καθώς  είναι υπεύθυνος για  την κατανομή των φορτίων ανάμεσα στις αρθρικές επιφάνειες της κνήμης και του μηρού, την απορρόφηση  φορτίων και κραδασμών  που ασκούνται στο γόνατο ενώ συμβάλλει και  στη σταθερότητα και την προστασία της άρθρωσης.

Γιατί και πως συμβαίνει όμως  αυτή η ρήξη;

Η ρήξη σε νεαρές ηλικίες είναι συνήθως τραυματικής αιτιολογίας . Η αυξημένη συμμετοχή σε αθλήματα και άσκηση αυξάνουν τις πιθανότητες τραυματισμού του κυρίως σε : ακραίες κινήσεις του γόνατος όπως απότομη στροφή με καθηλωμένο το άκρο πόδι , την κάμψη του γόνατος όπως σε βαθύ κάθισμα και τέλος με άμεση πλήξη(χτύπημα) του γόνατος .

Οι μηνίσκοι όμως εκτός από  επιρρεπείς σε τραυματισμούς είναι ευαίσθητοι και στις διεργασίες γήρανσης  γι’αυτό το λόγο οι ρήξεις είναι στην πλειοψηφία τους εκφυλιστικές . Στις περιπτώσεις αυτές οι παρυφές του μηνίσκου είναι φθαρμένες , ξεφτισμένες κάτι που αντανακλά την φυσιολογική φθορά που έρχεται με το πέρασμα του χρόνου. Έτσι καθώς πλησιάζουμε στην τέταρτη , πέμπτη και έκτη δεκαετία  της ζωής μας , η ρήξη αυτή γίνεται πιο εύκολα κατά την διάρκεια των καθημερινών μας δραστηριοτήτων όπως η άρση ενός μεγάλου βάρους, βαθύ κάθισμα ή λύγισμα του γόνατος κατά τις οποίες ασκείται μεγάλη πίεση στην άρθρωση  χωρίς οξύ τραυματικό αίτιο. Δεν υπάρχει κάτι που κάνατε λάθος , απλά το υλικό που είναι φτιαγμένος ο μηνίσκος σας υπέστη φθορά . Όπως ένα αγαπημένο σας μπλουτζίν  που το φοράτε για χρόνια και το ύφασμα απλά φθείρεται και ξεφτίζει .Από την στιγμή που θα συμβεί η ρήξη του μηνίσκου η βλάβη δεν μπορεί να αποκατασταθεί από μόνη της καθώς ο μηνίσκος δεν διαθέτει μηχανισμούς αυτό-επιδιόρθωσης όπως διαθέτει για παράδειγμα το δέρμα , τα οστά μας και άλλοι ιστοί του σώματός μας .

Τι συμπτώματα έχει συνήθως κάποιος με ρήξη μηνίσκου

Τα συμπτώματα ενός ασθενούς που έχει ρήξη μηνίσκου εξαρτώνται από τον τύπο και το μέγεθος της ρήξης τα οποία  είναι αυτά που καθορίζουν το αν  και πως θα εκδηλωθεί και το πόσο τελικά θα ταλαιπωρήσει τον ασθενή . Συνήθως εκδηλώνεται με  ελαφρύ έως έντονο πόνο αμέσως μετά τον τραυματισμό ο οποίος μπορεί να υποχωρήσει με τη πάροδο των ημερών σε περιπτώσεις μικρής ρήξης, και ύδραρθρο (πρήξιμο )του γόνατος το οποίο εμφανίζεται συνήθως μετά από 12-24 ώρες από το τραυματισμό .

Μπορεί να μην  υπάρχει έντονος πόνος όταν περπατάει σε ευθεία επίπεδη επιφάνεια ενώ     αναφέρεται πόνος όταν κατέβασμα  σκάλας καθώς επίσης και στο σήκωμα  από καθιστή θέση όπως επίσης σε αλλαγή κατεύθυνσης  και περιστροφής  .

Όταν όμως  η ρήξη είναι μεγάλη (ασταθής ρήξη) το γόνατο μπορεί να ” κλειδώσει” ,συμβαίνει δηλαδή εμπλοκή της άρθρωσης σε κάμψη και δεν μπορούν να το τεντώσουν  ή ακόμα σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να έχουν την αίσθηση της αστάθειας της άρθρωσης.  Μια ρήξη μηνίσκου πονάει γιατί κάποιες  φορές το κομμάτι που αιωρείται προκαλεί ερεθισμό του υμένα , του καλύμματος δηλαδή που επενδύει την άρθρωση . Μπορεί επίσης να πονάει όταν το κομμάτι της ρήξης είναι ελεύθερο μέσα στην άρθρωση και σφηνώνει ανάμεσα στις αρθρικές επιφάνειες προκαλώντας εμπλοκή αυτής .

τι πρέπει να κάνει κάποιος που έχει υποστεί τραυματισμό ή ξαφνικό πόνο στο γόνατο ?

Το καλύτερο που έχει να κάνει κάποιος που έχει τραυματίσει οποιαδήποτε άρθρωση και ιδιαίτερα το γόνατο είναι να σταματήσει όποια δραστηριότητα έκανε την στιγμή που εκδηλώθηκε ο πόνος  και να τοποθετήσει πάγο στη πάσχουσα περιοχή αποφεύγοντας την φόρτισή της .Στην συνέχεια θα πρέπει να προγραμματίσει επίσκεψη σε ορθοπαιδικό χειρουργό ο οποίος θα τον εξετάσει κλινικά και απεικονιστικά (απλή ακτινογραφία , MRI ) και θα διαγνώσει το είδος και την έκταση της βλάβης.   

Η επίσκεψη στον εξειδικευμένο Ορθοπαιδικό Χειρουργό θα πρέπει να γίνει το συντομότερο δυνατό ώστε με τη κλινική εξέταση καθώς και με τον παρακλινικό έλεγχο (ακτινογραφία,  μαγνητική τομογραφία) να καθοριστεί το είδος της κάκωσης προκειμένου να σχεδιαστεί το θεραπευτικό πλάνο.

Είναι σημαντικό να επισημάνουμε το εξής : Αν κάποιος που έχει διαγνωσμένη ρήξη μηνίσκου και βιώνει αίσθημα αστάθειας στο γόνατο ή απώλειας ελέγχου ισορροπίας , πρέπει  να είναι προσεκτικός με τις δραστηριότητες του . Δεν θα ήταν ευχάριστο ενώ κουβαλώντας πράγματα στα χέρια και κατεβαίνει σκάλες ,το γόνατό του να υποχωρήσει και να πέσει με ότι αυτό  συνεπάγεται   . Για αυτό λοιπόν εσείς που έχετε συμπτώματα  αστάθειας , σιγουρευτείτε ότι ένα σας χέρι πάντα είναι ελεύθερο να πιάνεται από κάπου εφόσον είστε στη φάση ανάρρωσης ή περιμένετε να χειρουργηθεί τε ή ακόμα εάν είστε στη φάση που περιμένετε να δείτε αν τα συμπτώματα υποχωρήσουν από μόνα τους .                                                                                Η παρατεταμένη παρουσία συμπτωμάτων χωρίς καμιά θεραπευτική παρέμβαση ή προστασία μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη ρήξη και βλάβη του αρθρικού χόνδρου.

Η θεραπεία του μηνίσκου είναι πάντοτε χειρουργική ?

Όπως είπαμε παραπάνω η κλινική εικόνα δηλαδή η ένταση των συμπτωμάτων εξαρτάται από το μέγεθος , το είδος και την εντόπιση της ρήξης . Τα χαρακτηριστικά αυτά είναι που θα καθορίσουν και το θεραπευτικό μας πλάνο. Σε πολλούς ασθενείς ο πόνος που προέρχεται από μικρή ρήξη μηνίσκου βελτιώνεται σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες  από την ημέρα του τραυματισμού όπως συμβαίνει στις  περιπτώσεις των μικρών ρήξεων . Επίσης όταν ο πόνος δεν επηρεάζει την ποιότητα της ζωής μας , το εύρος κίνησης διατηρείται φυσιολογικό  και μπορεί να εκτελεί κανονικά τις καθημερινές σας δραστηριότητες , είναι  περιπτώσεις που δεν υπάρχει λόγος άμεσης χειρουργικής αντιμετώπισης και η θεραπεία είναι συντηρητική  .Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει : αποχή από έντονη δραστηριότητα , ανάπαυση , παγοθεραπεία ,αναλγητικά ή αντιφλεγμονώδη σε κάποιες περιπτώσεις και τέλος φυσικοθεραπεία με στόχο την ενίσχυση και ενδυνάμωση των μυών πέριξ του γόνατος και την αποκατάσταση του εύρους κίνησης του γόνατος .
Στις  περιπτώσεις  που ένα σχεδόν ελεύθερο κομμάτι αποσπάται από τον μηνίσκο και κινείται ελεύθερα μέσα στο γόνατο( ασταθής ρήξη)  , θα εκδηλωθούν συμπτώματα κατά την διάρκεια των καθημερινών δραστηριοτήτων  ενώ επίσης μπορεί να εκδηλωθεί με αίσθημα απώλειας ελέγχου ή αυτό που συχνά περιγράφεται από τους πάσχοντες είναι "μου φεύγει το γόνατο "  .  Αν μετά από τέσσερις , πέντε εβδομάδες ο πόνος και η δυσκολία στις καθημερινές δραστηριότητες εξακολουθεί να υπάρχει, οι  ρήξεις αυτές δύσκολα γίνονται ανεκτές και συχνά οδηγούν τον ασθενή στον ειδικό ορθοπαιδικό προκειμένου να υποβληθούν σε θεραπεία που είναι συνήθως αν όχι πάντα αρθροσκοπική . Με την αρθροσκόπηση θα επιδιορθώσουμε την ρήξη με συρραφή  και διατηρώντας το αποσπασθέν κομμάτι  ή θα αφαιρέσουμε το ασταθές κομμάτι ( μερική μηνισκεκτομή )που δεν είναι δυνατόν λόγο της εντόπισης να αντιμετωπιστούν με συρραφή. Η μεταμόσχευση επίσης μηνίσκου από πτωματικό δότη  είναι ιδανική λύση για τις περιπτώσεις βλάβης μεγάλου τμήματος του μηνίσκου ενώ η μεταμόσχευση συνθετικού μηνίσκου αποτελεί την τελευταία δυνατότητα που προέρχεται από την εξέλιξη της ιστομηχανικής ενώ αναμένεται και η εφαρμογή της νανοτεχνολογίας  στον τομέα αυτό.